Pytania i problemy na egzaminie i rozmowie kwalifikacyjnej

Zbliżają się egzaminy na stopień nauczyciela mianowanego (zarówno na starych, jak i nowych zasadach) oraz rozmowy kwalifikacyjne na stopień nauczyciela dyplomowanego. To ważny moment w ścieżce awansu zawodowego!

📝 Na stronie naszego Ośrodka znajdziecie artykuły, które pomogą Wam się skutecznie przygotować się do egzaminu i rozmowy. Znajdziecie tam m.in.:

🔹 przykładowe pytania egzaminacyjne,

🔹 propozycje rozwiązywania problemów prawnych,

🔹 gotowe odpowiedzi i wskazówki.

Awans na stopień nauczyciela mianowanego to ważny etap w ścieżce zawodowej nauczyciela. W świetle nowego rozporządzenia Ministra Edukacji i Nauki z 6 września 2022 r. (Dz. U. poz. 1914), egzamin składa się m.in. z dwóch części wymagających od nauczyciela szczególnego przygotowania:

Odpowiedzi na pytania członków komisji egzaminacyjnej.

Rozwiązania wskazanego przez komisję problemu związanego z wykonywaną pracą, w oparciu o obowiązujące przepisy prawa.

Czego dotyczą pytania komisji?

Zgodnie z § 10 rozporządzenia, pytania komisji dotyczą wymagań określonych w § 6, czyli sześciu obszarów kompetencji zawodowych nauczyciela. Warto się im przyjrzeć:

Znajomość przepisów prawa dotyczących organizacji, zadań i zasad funkcjonowania szkoły.
Umiejętność realizacji podstawy programowej i zadań statutowych szkoły.
Rozpoznawanie potrzeb uczniów i indywidualizacja nauczania.
Stosowanie wiedzy z zakresu psychologii, pedagogiki i dydaktyki.
Znajomość środowiska uczniów i uwzględnianie problemów społecznych i cywilizacyjnych.
Umiejętność korzystania z narzędzi multimedialnych i informatycznych.

Przykładowe 15 pytań, jakie może zadać komisja egzaminacyjna
Jakie są podstawowe dokumenty regulujące funkcjonowanie szkoły i jakie są ich funkcje?

Jakie przepisy regulują organizację pomocy psychologiczno-pedagogicznej w szkole?
Co zawiera statut szkoły i jakie znaczenie ma dla nauczyciela?
Jakie działania podejmujesz w celu indywidualizacji pracy z uczniem z trudnościami edukacyjnymi?
Jak planujesz i dokumentujesz realizację podstawy programowej?
Jakie są zasady organizacji wycieczek szkolnych i jak je realizujesz?
W jaki sposób diagnozujesz potrzeby uczniów i jak wpływa to na proces dydaktyczny?
Jakie metody aktywizujące stosujesz i dlaczego?
W jaki sposób dostosowujesz wymagania edukacyjne?
Jakie masz doświadczenia we współpracy z rodzicami uczniów?
Jakie działania podejmujesz na rzecz integracji klasy?
Jak reagujesz na przypadki cyberprzemocy w klasie?
Jakie znasz i stosujesz narzędzia TIK w pracy dydaktycznej?
Jak uwzględniasz środowisko lokalne w swojej pracy wychowawczej?
Jakie znaczenie ma dla Ciebie edukacja globalna i obywatelska?

Rozwiązywanie problemu z zastosowaniem przepisów prawa
To zadanie to test praktycznego zastosowania wiedzy i umiejętności w kontekście realnych wyzwań zawodowych. Nauczyciel otrzymuje opis sytuacji i powinien wskazać sposób jej rozwiązania – opierając się na obowiązujących przepisach (np. ustawa Prawo oświatowe, Karta Nauczyciela, rozporządzenia MEiN, statut szkoły).

10 przykładowych problemów do rozwiązania

Uczeń notorycznie nie przynosi zeszytów i podręczników. Jakie działania podejmiesz jako wychowawca i na jakich przepisach się oprzesz?

Rodzic nie zgadza się na ocenę niedostateczną na koniec roku. Jakie masz obowiązki i jak rozstrzygniesz sytuację?

W klasie pojawił się konflikt między uczniami z elementami przemocy psychicznej. Jakie kroki podejmujesz jako nauczyciel i wychowawca?
Uczeń z orzeczeniem o potrzebie kształcenia specjalnego nie otrzymuje odpowiedniego wsparcia. Co robisz i jakie przepisy przywołujesz?
Zgłoszenie incydentu podejrzenia przemocy domowej – jakie działania podejmujesz jako nauczyciel i w oparciu o jakie przepisy prawa?
Szkoła organizuje rekolekcje – jakie masz obowiązki jako nauczyciel i jak zapewniasz uczniom prawo do uczestnictwa lub nie?
Dyrektor zleca Ci prowadzenie dodatkowych zajęć bez Twojej zgody – jak reagujesz i w oparciu o jakie przepisy prawa?
Uczeń przychodzi do szkoły w stanie nietrzeźwym – jakie działania podejmujesz i w oparciu o jakie przepisy prawa?
Uczeń publikuje w Internecie obraźliwe treści o nauczycielach – jak rozwiążesz problem w oparciu o jakie przepisy prawa?
Zgłoszenie od rodzica dotyczące rzekomej dyskryminacji jego dziecka – jak prowadzisz postępowanie wyjaśniające i w oparciu o jakie przepisy prawa?

Wskazówki do przygotowania

Analizuj konkretne akty prawne: Karta Nauczyciela, ustawa Prawo oświatowe, rozporządzenie w sprawie pomocy psychologiczno-pedagogicznej, statut szkoły.

Przygotuj swoją „biblioteczkę prawną” – najlepiej mieć skrócone notatki z najważniejszych zapisów.
Ćwicz odpowiedzi ustne – symuluj egzamin z koleżanką/kolegą nauczycielem.
Zbieraj przykłady z własnej praktyki – egzaminatorzy cenią konkret i autentyczność.
Śledź zmiany w prawie oświatowym – weryfikuj aktualność zapisów!

Skorzystaj z naszych szkoleń i materiałów dla nauczycieli. Przykładowe pytania i probemy z odpowiedziami kupisz TUTAJ

Pytania i problemy z odpowiedziami znajduje się TUTAJ

Kompleksowe wsparcie- szkolenia i materiały do edycji znajdziesz TUTAJ

Informacje na temat podsumowania awansu zawodowego dostępne są TUTAJ

Wszystkie wymienione wyżej materiały oraz dodatkowe zasoby są dostępne w naszej teczce, w tym również szkolenie. Teczka dostępna jest TUTAJ

Pytania i problemy z odpowiedziami znajduje się TUTAJ

MIANOWANIE NA STARYCH ZASADACH

Jednym z elementów egzaminu na stopień nauczyciela mianowanego jest rozwiązanie zadania problemowego w oparciu o przepisy prawa oświatowego, wykonanie zadania z wykorzystaniem narzędzi multimedialnych i odpowiedź na serię pytań zadawanych przez członków komisji.

Czym jest zadanie problemowe?

Zadanie problemowe, z którym nauczyciel mierzy się podczas egzaminu, to sytuacja edukacyjna lub wychowawcza wymagająca podjęcia decyzji i działania zgodnego z obowiązującymi przepisami prawa. Komisja egzaminacyjna przedstawia nauczycielowi konkretny scenariusz, np. dotyczący ucznia ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, organizacji egzaminu, czy trudności wychowawczych w klasie.

Zadaniem zdającego jest:

prawidłowo zinterpretować sytuację,
wskazać podstawy prawne (np. ustawę Prawo oświatowe, Kartę Nauczyciela, rozporządzenia MEiN),
zaproponować rozwiązanie problemu,
uzasadnić swoje stanowisko.

Jak się przygotować?

Aby dobrze wypaść podczas egzaminu, warto:

regularnie zapoznawać się z aktualnymi przepisami prawa oświatowego,
znać najważniejsze dokumenty regulujące pracę nauczyciela (np. statut szkoły, WSO, IPET, Karta Nauczyciela),
ćwiczyć analizę kazusów – fikcyjnych, ale realistycznych problemów prawnych,
przygotować się na pytania komisji, które mogą dotyczyć zarówno przedstawionego problemu, jak i szerszej wiedzy pedagogicznej czy organizacyjnej.

12 przykładowych problemów egzaminacyjnych z prawa oświatowego

Uczeń z orzeczeniem o potrzebie kształcenia specjalnego odmawia uczestnictwa w zajęciach rewalidacyjnych. Jak powinien postąpić nauczyciel?
Rodzic żąda zwolnienia ucznia z wychowania fizycznego na podstawie własnego oświadczenia. Jakie dokumenty są wymagane i co powinien zrobić nauczyciel?
Uczeń nie przystąpił do egzaminu ósmoklasisty z przyczyn zdrowotnych. Jakie są procedury postępowania?
Uczeń przejawia agresję wobec rówieśników. Jakie działania wychowawcze i prawne powinien podjąć wychowawca klasy?
Rodzice nie wyrażają zgody na udział ucznia w zajęciach wychowania do życia w rodzinie. Jakie są obowiązki nauczyciela?
Uczeń z Ukrainy nie zna języka polskiego. Jak zorganizować mu odpowiednie wsparcie edukacyjne zgodnie z przepisami?
Rodzic ucznia z niepełnosprawnością nie zgadza się z zapisami IPET-u. Co może zrobić nauczyciel i zespół?
Uczeń przynosi na lekcje telefon i używa go w sposób niezgodny z regulaminem. Jakie działania może podjąć nauczyciel zgodnie z prawem?
W szkole dochodzi do podejrzenia przemocy domowej wobec ucznia. Jakie są obowiązki nauczyciela?
Uczeń nie realizuje obowiązku szkolnego i ma wysoką absencję. Jakie kroki powinien podjąć wychowawca?
Rodzic kwestionuje kompetencje nauczyciela i podważa metody stosowane podczas lekcji. Jakie należy podjąć działania i w oparciu o jakie przepisy prawa?
Na wycieczce zdarzył się wypadek. Jest pan/pani kierownikiem wycieczki. Jakie należy podjąć działania i w oparciu o jakie przepisy prawa?

15 przykładowych pytań, które może zadać komisja egzaminacyjna

Jakie są podstawy prawne awansu zawodowego nauczycieli?
Jakie są różnice między opinią a orzeczeniem z poradni psychologiczno-pedagogicznej?
Czym jest IPET i kto go opracowuje?
Jakie są obowiązki nauczyciela w zakresie dokumentowania pracy dydaktyczno-wychowawczej?
Co powinien zawierać statut szkoły?
Jakie prawa przysługują rodzicom w procesie edukacyjnym?
Kiedy nauczyciel ma obowiązek zgłoszenia sytuacji podejrzenia przemocy?
Jak wygląda procedura organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w szkole?
Jakie formy wspierania uczniów z doświadczeniem migracji przewidują przepisy?
Kto odpowiada za bezpieczeństwo uczniów w czasie wycieczki szkolnej?
Jakie są etapy procedury nadania stopnia awansu zawodowego na nauczyciela mianowanego?
Co oznacza zasada indywidualizacji procesu nauczania?
Jak nauczyciel może wspierać ucznia z zaburzeniami koncentracji w klasie ogólnodostępnej?
Jakie dokumenty powinien znać i stosować nauczyciel w swojej codziennej pracy?
Jakie są zasady oceniania wewnątrzszkolnego i gdzie są one zapisane?
Jakie metody aktywizujące są wg Pana/Pani najbardziej efektywne i dlaczego?
Proszę podać etapy pracy projektowej.
Która z form dzielenia się wiedzą z nauczycielami jest najbardziej efektywna i dlaczego?
Które z narzędzi ewaluacji własnej pracy wykorzystuje Pan/Pani najczęściej i dlaczego?
Jak nowe technologie wspierają Pana/Pani pracę?

Na państwa prośbę przygotowałyśmy szkolenie opracowałyśmy materiały z przykładowymi pytaniami i problemami z propozycjami odpowiedzi. te materiały pomogą w przygotowaniu się do egzaminu.

Jak przebiega rozmowa na stopieńĶ nauczyciela dyplomowanego na nowych zasadach? Jakich pytań od członków komisji może spodziewać się nauczyciel?

Komisja kwalifikacyjna zapoznaje się z oceną pracy nauczyciela oraz opisem i analizą sposobu realizacji wymagań, a także przeprowadza rozmowę z nauczycielem, podczas której nauczyciel:

1) dokonuje prezentacji dorobku zawodowego;

2) odpowiada na pytania członków komisji kwalifikacyjnej dotyczące zrealizowanych zadań lub podjętych działań na rzecz oświaty oraz ich efektów w zakresie wymagań.

2. W trakcie rozmowy zapewnia się nauczycielowi dostęp do aktów prawnych oraz umożliwia się dokonanie prezentacji.

3. Każdy z członków komisji kwalifikacyjnej, po dokonaniu analizy dorobku zawodowego i przeprowadzonej rozmowie, ocenia spełnienie przez nauczyciela wymagań, przyznając łącznie za wszystkie wymagania punkty według skali od 0 do 10.

4. Na podstawie liczby punktów przyznanych przez członków komisji kwalifikacyjnej oblicza się średnią arytmetyczną punktów.

5. W przypadku gdy liczba członków komisji kwalifikacyjnej obecnych na posiedzeniu jest większa niż 3, odrzuca się jedną najwyższą i jedną najniższą ocenę punktową, z wyjątkiem przypadku gdy:

1) co najmniej dwie najwyższe oceny punktowe przyznane przez członków komisji kwalifikacyjnej są takie same;

2) wszyscy członkowie komisji kwalifikacyjnej przyznali takie same oceny punktowe.

6. Komisja kwalifikacyjna podejmuje rozstrzygnięcia w obecności co najmniej 2/3 składu swoich członków.

7. Nauczyciel uzyskał akceptację komisji kwalifikacyjnej, jeżeli średnia arytmetyczna uzyskanych punktów wynosi co najmniej 7.

Czego mogą dotyczyć pytania podczas rozmowy kwalifikacyjnej na stopień nauczyciela dyplomowanego na nowych zasadach?

Podczas rozmowy kwalifikacyjnej na stopień nauczyciela dyplomowanego komisja zadaje pytania dotyczące efektów działań podejmowanych przez nauczyciela na rzecz podnoszenia jakości pracy szkoły. Pytania odnoszą się do wymagań.

15 przykładowych pytań komisji kwalifikacyjnej:

Jakie działania podjął(a) Pan(i) w celu doskonalenia swojego warsztatu pracy i jaki miały one wpływ na uczniów?
Proszę opisać, w jaki sposób wykorzystuje Pan(i) technologie informacyjne w codziennej pracy.
Jakie szkolenia lub kursy zrealizował(a) Pan(i), by podnieść jakość pracy szkoły?
Jakie działania podjął(a) Pan(i), aby dzielić się wiedzą z innymi nauczycielami i jak to podniosło efektywność Pani/Pana pracy oraz innych nauczycieli?
Jakie zajęcia otwarte lub szkoleniowe prowadził(a) Pan(i) dla rady pedagogicznej lub nauczycieli w okresie ostatnich 5 lat i jak one wpłynęły na podniesienie jakości pracy szkoły?
Proszę podać przykład wykorzystania metod aktywizujących w pracy z uczniami i opisać ich efekty.
Jakie narzędzia multimedialne lub informatyczne wspierające uczenie się stosuje Pan(i) na lekcjach i jak to się przekłada na uzyskiwane efekty edukacyjne?
Czy pełnił(a) Pan(i) funkcję mentora lub opiekuna praktyk? Jakie efekty przyniosła ta współpraca?
Czy realizował(a) Pan(i) działania na rzecz uczniów ze SPE lub zagrożonych wykluczeniem? Proszę opisać je i wskazać rezultaty.
Jaką innowację dydaktyczną wdrożył(a) Pan(i) w swojej szkole? Jakie były jej efekty?
Czy opracował(a) Pan(i) własne materiały edukacyjne lub publikacje? Jaki miały wpływ na proces nauczania?
Jakie działania w okresie stażu poszerzały działania szkoły i jakie przyniosły efekty?
Czy prowadził(a) Pan(i) badania związane ze specyfiką szkoły? Jak wykorzystał(a) Pan(i) ich wyniki?
Jakie działania wdrożone przez Pana(ią) wpłynęły na rozwój uczniów lub poprawę ich wyników?
Jak mierzy Pan(i) efektywność podejmowanych działań na rzecz szkoły?

Jeśli chcesz efektywnie przygotować się do rozmowy kwalifikacyjnej na nowych zasadach, skorzystaj z naszego szkolenia i opracowanych materiałów szkoleniowych, a przede wszystkim pytań z przykładowymi odpowiedziami.

Szkolenie wraz z materiałami kupisz TUTAJ

Pytania z odpowiedziami znajduje się TUTAJ

Przykładowe pytania dla pedagogów specjalnych i nauczycieli współorganizujących TUTAJ