Od czego zacząć prowadzenie zajęć rewalidacyjnych?

Zajęcia rewalidacyjne to niezwykle ważne i potrzebne wsparcie dla uczniów z niepełnosprawnościami. 

---

Celem zajęć rewalidacyjnych  jest:

• stworzenie możliwości wszechstronnego rozwoju umysłowego, psychicznego i społecznego uczniom z utrudnieniami rozwojowymi, rozwoju na miarę ich możliwości,
• wspomaganie efektywności uczenia się poprzez korygowanie odchyleń od normy, wyrównywanie braków w opanowaniu programu nauczania oraz eliminowania przyczyn i przejawów zaburzeń, w tym również zaburzeń zachowania,‹
• rozwijanie funkcji językowych i spostrzeżeniowych i wzrokowych, słuchowych, dotykowych, kinestetycznych, motorycznych oraz współdziałania między tymi funkcjami, czyli integracji percepcyjno motorycznej,‹
• stymulacja rozwoju i korekta zaburzonych procesów poznawczych warunkujących uczenie się,
• stawianie na mocne strony dziecka oraz szukanie tego, co w nim najlepsze. Niwelowanie dysfunkcji utrudniających uczenie się i funkcjonowanie oraz uzupełnianie deficytów.

Katalog zajęć rewalidacyjnych konstruuje szkoła własny katalog według potrzeb, ale uwzględnia także obowiązkową formę zajęć ze względu na niepełnosprawność i potrzeby ucznia. Kilka obszarów w zakresie których należy prowadzić zajęcia wyznacza rozporządzenie.Są nimi:
– nauka orientacji przestrzennej i poruszania się oraz nauka systemu Braille’a lub innych alternatywnych metod komunikacji – w przypadku dziecka lub ucznia niewidomego,- nauka języka migowego lub innych alternatywnych metod komunikacji – w przypadku dziecka lub ucznia niesłyszącego lub z afazją, – zajęcia rozwijające umiejętności społeczne, w tym umiejętności komunikacyjne – w przypadku dziecka lub ucznia z autyzmem, w tym z zespołem Aspergera.Zajęcia rewalidacyjne dotyczyć mogą także między innymi:
– rozwijania technik szkolnych- korygowania wad wymowy- orientacji przestrzennej i poruszania się- treningu umiejętności społecznych- zajęć niwelujących zaburzenia integracji sensorycznej- zajęcia w zakresie rozwijania motoryki małej i terapii ręki- i inne
Zajęcia rewalidacyjne to kluczowy element wsparcia uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi. Aby były skuteczne, nauczyciel musi starannie przygotować się do ich prowadzenia. 

Od czego więc należy zacząć?

• Diagnoza potrzeb ucznia

Przed przystąpieniem do planowania zajęć rewalidacyjnych, nauczyciel powinien dokładnie poznać indywidualne potrzeby ucznia.-  Warto zapoznać się z orzeczeniem wystawionym przez poradnię psychologiczno-pedagogiczną.- Przeprowadzić wywiad lub rozmowę z rodzicami dziecka.- Obserwować ucznia w codziennych sytuacjach szkolnych.- Ustalić z nauczycielami i innymi specjalistami konkretne działania, które będą odpowiadały na potrzeby ucznia.

• Ustalenie rodzaju i celów zajęć

Na podstawie diagnozy, należy określić w jakim zakresie powinny być organizowane zajęcia, na jakie potrzeby dziecka będą odpowiadały i ustalić konkretne cele rewalidacji. Mogą one obejmować zarówno rozwijanie mocnych stron ucznia, jak i pracę nad obszarami, które sprawiają trudności. Cele te powinny być realne i dostosowane do możliwości ucznia.

• Planowanie indywidualnego programu rewalidacji (IPR)

Kolejnym krokiem jest stworzenie szczegółowego programu działań, który będzie realizowany podczas zajęć. Konstruujemy go w oparciu o indywidualne potrzeby. W IPR powinny znaleźć się metody, formy pracy, narzędzia oraz materiały dydaktyczne, które pomogą osiągnąć założone cele. Program indywidualny jeśli to zajęcia indywidualne lub dla całej grupy, jeśli odbywają się w grupie od 2-5 uczniów. Działania w programie skupiają się na niwelowaniu dysfunkcji, usprawnianiu zaburzonych obszarów, kompensacji niżej funkcjonujących funkcji, rozwijaniu mocnych stron. Nie bazujemy na żadnej podstawie programowej i nie przenosimy treści programowych na te zajęcia
Polecamy szkolenia, programy i materiały, które opracowałyśmy jako wzór.

• Współpraca z zespołem nauczycieli i specjalistów

Rewalidacja to proces, który wymaga współpracy wielu osób. Warto więc konsultować się z innymi nauczycielami, pedagogami i terapeutami, aby zajęcia były jak najlepiej dostosowane do potrzeb ucznia i spójne z innymi formami wsparcia.

• Monitorowanie postępów i elastyczne dostosowanie planu

Praca z uczniem wymaga stałego monitorowania postępów. Nauczyciel powinien regularnie oceniać efektywność prowadzonych zajęć i w razie potrzeby modyfikować IPR, aby jak najlepiej odpowiadać na zmieniające się potrzeby ucznia.Program podlega ocenie, zatem co najmniej 2 razy w roku dokonujemy oceny efektywności prowadzonych zajęć.

Ważne!

• Zajęcia rewalidacyjne powinny być prowadzone za pomocą metod aktywizujących ucznia. 
• Warto przygotowywać na te zajęcia spersonalizowane pomoce dydaktyczne.

Przykłady pomocy TUTAJ

I pomoce 3D TUTAJ

• Najskuteczniejsze są działania praktyczne, w centrum których jest uczeń.
• Warto wykorzystywać TIK podczas zajęć.
• Podczas tych zajęć można realizować działania w formie projektów i innowacji pedagogicznej.

Pakiety materiałów do wykorzystania na zajęciach rewalidacyjnych TUTAJ

Narzędzia TIK do wykorzystania podczas zajęć.

Przykłady projektów i innowacji na zajęcia rewalidacyjne:

1. Multisensoryczne podejście do nauki – integracja różnych zmysłów (dotyk, wzrok, słuch) w procesie uczenia się, aby wspierać rozwój dzieci z trudnościami sensorycznymi.
2. Pacynkowy rozwój kompetencji społeczno-emocjonalnych – programy wspierające rozwój empatii, samoświadomości oraz umiejętności komunikacyjnych za pomocą pacynek wykonanych przez dzieci.
3. Technologie wspierające rewalidację – wykorzystanie aplikacji, gier edukacyjnych i sprzętu multimedialnego w procesie terapii.
4. Arteterapia i muzykoterapia – wprowadzenie zajęć terapeutycznych z zakresu sztuki i muzyki, które pomagają w rozwoju emocjonalnym i komunikacyjnym.
5. Kolorowa integracja sensoryczna – projekty wspierające dzieci z zaburzeniami przetwarzania sensorycznego poprzez ćwiczenia i aktywności rozwijające zdolności motoryczne poprzez wykorzystanie kolorowych wstążek, mas sensorycznych, farb itd.
6. Wspieranie umiejętności komunikacyjnych poprzez AAC (Augmentative and Alternative Communication) – wprowadzenie alternatywnych i wspomagających metod komunikacji dla dzieci z trudnościami w mówieniu.
7. Edukacja przyrodnicza w plenerze – wykorzystanie środowiska naturalnego do polisensorycznego poznawania świata, nauki i terapii, rozwijanie wrażliwości ekologicznej i umiejętności obserwacji.
8. Programy wsparcia dla dzieci z autyzmem – Schematy i szablony w rozwijaniu samodzielności ucznia ze spektrum autyzmu.
9. STEAM w terapii dzieci ze spektrum- terapia poprzez praktyczne działanie i przygotowywanie przez dzieci pomocy dydaktycznych.
10. Kreatywne techniki pamięciowe – wprowadzanie zabaw pamięciowych i technik ułatwiających zapamiętywanie treści przez dzieci z trudnościami w nauce.
11. Terapia kognitywno-behawioralna dla dzieci – wprowadzenie elementów CBT w pracy z dziećmi mającymi trudności emocjonalne lub z zaburzeniami zachowania.
12. Projekt edukacyjny: „Mały ogrodnik” – stworzenie ogródka przedszkolnego lub szkolnego, gdzie dzieci uczą się odpowiedzialności, współpracy i cierpliwości.
13. Biblioterapia – wykorzystanie literatury w pracy z dziećmi, by wspierać rozwój emocjonalny, kształtować postawy i umiejętności społeczne.
14. Programy wspierające umiejętności samodzielnego funkcjonowania – nauka codziennych czynności życiowych, takich jak ubieranie się, jedzenie, higiena osobista.
15. Zajęcia dramowe i odgrywanie ról – wykorzystanie technik teatralnych do rozwijania umiejętności społecznych i wyrażania emocji.
16. Zastosowanie elementów mindfulness – wprowadzenie technik uważności, które pomagają dzieciom radzić sobie ze stresem i emocjami.
17. Twórcze pisanie i opowiadanie historii – rozwijanie umiejętności językowych i wyobraźni poprzez tworzenie własnych opowiadań i bajek z wykorzystaniem animacji.

Więcej o innowacji pedagogicznej przeczytasz TUTAJ

Wskazówki dla nauczycieli prowadzących zajęcia rewalidacyjne
Prowadzenie zajęć rewalidacyjnych wymaga dużej wrażliwości, cierpliwości i indywidualnego podejścia. Oto kilka kluczowych wskazówek, które mogą pomóc nauczycielom w efektywnej pracy z uczniami ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi:

• Indywidualne podejście: Każdy uczeń jest inny, dlatego niezwykle ważne jest dostosowanie metod i materiałów do indywidualnych potrzeb. Zrozumienie specyficznych trudności ucznia i dobór odpowiednich strategii dydaktycznych są kluczem do sukcesu.
• Stała komunikacja i współpraca z rodzicami: Rodzice są cennym źródłem informacji na temat swoich dzieci. Regularne spotkania i rozmowy pozwalają lepiej zrozumieć potrzeby ucznia oraz wspólnie ustalić najlepsze strategie wsparcia. Warto także informować rodziców o postępach i trudnościach dziecka.
• Motywowanie uczniów: Rewalidacja może być trudnym procesem, dlatego ważne jest, aby uczniowie czuli się zmotywowani i doceniani. Celebrujcie małe sukcesy, pokazując, że każda poprawa jest krokiem naprzód. Wzmacnia to poczucie własnej wartości ucznia i zachęca do dalszej pracy.
• Elastyczność w podejściu: Zajęcia rewalidacyjne powinny być elastyczne i dostosowywane na bieżąco do potrzeb ucznia. Nauczyciel powinien być gotowy do modyfikowania planów i metod w zależności od postępów ucznia lub pojawiających się trudności.

• Kreatywność w wyborze metod i narzędzi: W pracy rewalidacyjnej warto 
• wykorzystywać różnorodne metody, takie jak gry dydaktyczne, praca z wykorzystaniem multimediów czy zajęcia w formie warsztatów. Dzięki temu zajęcia będą bardziej angażujące i skuteczne.
• Tworzenie przyjaznej atmosfery: Zajęcia rewalidacyjne powinny odbywać się w spokojnej, bezpiecznej atmosferze, w której uczeń czuje się akceptowany. To pomaga w budowaniu zaufania i sprzyja efektywnej pracy.
• Cierpliwość i wyrozumiałość: Postępy w rewalidacji mogą być powolne, a niektóre zadania mogą wymagać wielokrotnego powtarzania. Cierpliwość i wyrozumiałość to niezbędne cechy, które pozwalają utrzymać pozytywną dynamikę pracy z uczniem.
• Stałe doskonalenie się: Warto regularnie podnosić swoje kwalifikacje, uczestniczyć w szkoleniach i konferencjach, aby być na bieżąco z najnowszymi metodami pracy rewalidacyjnej. To pozwoli na skuteczniejsze wsparcie uczniów i lepsze rezultaty w pracy dydaktycznej.

Czas trwania zajęć rewalidacyjnych w szkole i przedszkolu

Godzina zajęć rewalidacyjnych trwa 60 minut (§ 10 ust. 3 i 4 rozporządzenia w sprawie szczegółowej organizacji szkół i przedszkoli). W uzasadnionych przypadkach dopuszcza się prowadzenie zajęć w czasie krótszym niż 60 minut, zachowując ustalony dla ucznia łączny czas tych zajęć w okresie tygodniowym.

Zgodnie z §  9 ust. 2 przywołanego rozporządzenia czas prowadzonych w przedszkolu zajęć powinien być dostosowany do możliwości rozwojowych dzieci, z tym że czas prowadzonych zajęć rewalidacyjnych powinien wynosić:

1. z dziećmi w wieku 3-4 lat – około 15 minut;
2. z dziećmi w wieku 5-6 lat – około 30 minut.

Polecamy także szkolenie dla nauczycieli- organizacji zajęć rewalidacyjnych

Zamów szkolenie Rady Pedagogicznej, a przygotujemy Ciebie do efektywnej pracy z uczniami ze SPE i współpracy z nauczycielami.

Skorzystaj też z naszego szkolenia wraz z materiałami

Jeśli chcesz dowiedzieć się jak planować pracę nauczyciela współorganizującego kształcenie to przeczytaj nasz posty TUTAJ

Materiały i szkolenia dla nauczycieli 

Szkolenie wraz z planem do edycji zakupisz wraz ze szkoleniem TUTAJ

Szkolenie wraz z opracowanym sprawozdaniem do edycji kupisz TUTAJ

Aby ułatwić nauczycielom przygotowanie się do pracy w świetlicy szkolnej, przygotowałyśmy szkolenie wraz z materiałami.

Przykładowe strony z materiałów.

SZKOLENIE Z MATERIAŁAMI KUPISZ TUTAJ

Potrzebujesz wsparcia w zakresie planowania zajęć rewalidacyjno-wychowawczych, w sporządzeniu programu tych zajęć, zeszytu obserwacji i doboru ćwiczeń i aktywności oraz wpisu do dziennika zajęć?Skorzystaj z naszego szkolenia i e-booka, który jest publikacją pdf zawierającą najważniejsze informacje, przykładowy program, zeszyt obserwacji, okresową ocenę funkcjonowania dziecka, przykłady ćwiczeń i wpisów do dziennika.Publikacja jest kompleksowym wsparciem nauczycieli i zawiera wzory i przykłady zapisów w  niezbędnej dokumentacji. Pliki są edycji i gotowe do dostosowania do potrzeb danego nauczyciela. Publikacja zawiera 45 stron, plus zewnętrzne pliki do edycji.
E-BOOK Z MATERIAŁAMI KUPISZ TUTAJ plus szkolenie


Pomocne materiały w pracy z uczniami ze SPE
Jeżeli prowadzisz zajęcia w ramach pomocy psychologiczno-pedagogicznej, skorzystaj z kompleksowego wsparcia w postaci: programu zajęć, przykładowych wpisów do dziennika,przykładowych ćwiczeń,oceny efektywności,gotowych zadań.Szczegóły TUTAJSzczegóły TUTAJSzczegóły TUTAJ
Jeżeli prowadzisz zajęcia rewalidacyjne skorzystaj z kompleksowego wsparcia w postaci: programu zajęć, przykładowych wpisów do dziennika,przykładowych ćwiczeń,oceny efektywności,gotowych zadań.Szczegóły TUTAJSzczegóły TUTAJSzczegóły TUTAJ
W ofercie mamy również teczki pedagoga specjalnego, zawierające niezbędną dokumentację do edycji oraz wskazówki, materiały i porady.
Szczegóły TUTAJSzczegóły TUTAJSzczegóły TUTAJ
Szczegóły TUTAJSzczegóły TUTAJ
Dla nauczycieli współorganizujących kształcenie niezbędna dokumentację wraz z materiałami do pracy zawiera TECZKA NAUCZYCIELA WSPÓŁORGANIZUJĄCE.
Szczegóły TUTAJSzczegóły TUTAJ
Od wielu lat jesteśmy ekspertkami do spraw awansu zawodowego, swoją praktyczną wiedzę wykorzystałyśmy w publikacjach będących kompleksowym wsparciem dla nauczycieli na ścieżce awansu zawodowego.  Zawierają one niezbędne informacje wraz z dokumentacją do edycji.
Szczegóły TUTAJSzczegóły TUTAJ




OFERTA SZKOLEŃ RAD PEDAGOGICZNYCH ZNAJDUJE SIĘ TUTAJ


Jak można wykorzystać sztuczną inteligencję w edukacji i terapii w inny sposób?Obejrzyj nasze szkolenie z materiałami TUTAJ
Zamów szkolenie z wykorzystania sztucznej inteligencji