Niepubliczny Ośrodek Doskonalenia Zawodowego Nauczycieli Zyta Czechowska specjalni.pl
Zbliżają się ferie zimowe. Nie wszystkie dzieci wyjadą na zimowiska czy do swoich najbliższych. Nie każdy będzie mógł spędzić ten czas poza domem, na uprawianiu sportów zimowych, spędzić czas z rodzicami czy przyjaciółmi. Wielu z nich pracuje i nie ma możliwości zapewnienia dziecku zbyt wielu atrakcji i zagospodarować aktywnie i kreatywnie tego czasu.
To zatem czas, w którym szczególnie bliska powinna być nam- nauczycielom, pedagogom i rodzicom tematyka związana z bezpieczeństwem w sieci i higieną cyfrową. Warto porozmawiać z uczniami na temat tego jak ważna jest higiena cyfrowa i balans między życiem offline, a tym online. Drodzy Rodzice i opiekunowie, warto, aby mimo wszystko przygotować dla dzieci jakieś of-linowe atrakcje, zadania, zabawy i mimo wszystko poświęcić swój wolny czas.
Brak zajęcia, brak planu, pomysłu na aktywności będzie pretekstem dla dzieci, by ten wolny od nauki czas spędzić przed komputerem. Wielu rodziców z obawy przed tym, na wszelki wypadek wyłączy internet, schowa sprzęt komputerowy, wprowadzi zakaz korzystania z niego, a to najgorsze co mogłoby się wydarzyć. Zawsze podstawą jest edukacja, relacja i bycie z dzieckiem. Ich świadomość i wiedza na temat tego jak ważne jest, abyśmy mieli alternatywę poza światem cyfrowym jest kluczowa. Nie zakazy, nie kontrola i kary, ale bycie razem i współuczestniczenie w życiu dziecka jest niezwykle ważne.
Bardzo często przyczyną przebywania tak dużo i długo w sieci jest szukanie uwagi i akceptacji innych, szukanie towarzystwa i wsparcia. Szukanie bliskości, szybkiej nagrody i poczucia sprawstwa, które dają im chociażby gry.
>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>
Niestety nie tylko uczniowie, ale także my- dorośli, mamy problem z przestrzeganiem higieny cyfrowej. Wielu z nas w ogóle nie wie czym ona jest. Mylimy ją z bezpieczeństwem w sieci, które jest oczywiście jej elementem. Brak higieny to nie jest problem dzieci i młodzieży, to także nasz problem. Nowe technologie są niezwykle cenne, pomocne w nauce, w rozwoju zawodowym, funkcjonowaniu społecznym itd., ale na wszystko w życiu powinna być przestrzeń. Wszystkim nam potrzebny jest sen, odpoczynek, aktywność fizyczna, dobry sen, właściwe odżywanie, spotkania z przyjaciółmi, bycie ze sobą offline.
Większość z nas:
– za dużo czasu spędza przed ekranem komputera, tabletu czy smartfona,
– za dużo czasu poświęcamy na skrolowanie treści w mediach społecznościowych,
– zatraciliśmy równowagę między czasem offline i online,
– nie potrafimy odłożyć sprzętów multimedialnych w czasie przygotowania posiłków, w czasie rozmów ze znajomymi, w czasie pobytu w restauracji, kinie, w czasie zabawy z dziećmi, tuż przed snem, od razu po przebudzeniu, a to wszystko wpływa na przemęczenie i brak higieny cyfrowej,
– okłamuje albo tłumaczy siebie, że przecież nie zawsze jesteśmy on- line, ale czy na pewno?
Gdybyśmy tak uczciwie przeanalizowali dzień pod kątem kiedy jesteśmy on-line, a kiedy of- line okazałoby się, że różnica między tym co nam się wydaje, a tym co jest rzeczywistością jest zadziwiająca.
Higiena cyfrowa to postawa, której celem jest ograniczenie negatywnego wpływu nowych technologii na Twoje życie. Zachowując higienę cyfrową, nie musisz rezygnować z Internetu, po prostu świadomie z niego korzystaj dbając też o właściwe nawyki.
Pamiętajmy!!!
- Dzieci uczą się przez naśladowanie.
- Rodzice bardzo często bagatelizują problem.
- Brak higieny wpływa na zdrowie psychiczne, fizyczne, społeczne i duchowe.
Skutki braku higieny cyfrowej u dzieci i na co wpływa?
– apatia
– niska samoocena
– unikanie kontaktów offline
– niezadowolenie z życia
– negatywne myślenie i stany depresyjne
– problemy ze snem
– problemy w szkole
– myśli samobójcze
– utrata więzi z rodzin
– przestępstwa
– trudności w szkole i w pracy
– izolacja od rodziny
Technologie nie są ani dobre ani złe, to kolejne narzędzie, które możemy albo dobrze, albo źle używać. Problemem nie są nowe technologie, tylko to w jaki sposób je wykorzystujemy.
Pod tym względem świat cyfrowy nie różni się niczym od świata fizycznego. W przestrzeni miejskiej może na dzieci czyhać wiele niebezpieczeństw, dlatego drodzy rodzice, nauczyciele uczycie je, jak się w niej odnajdywać: jak przechodzić przez ulicę, na co uważać, jakich miejsc unikać i z kim nie rozmawiać. To samo powinno dotyczyć przebywania w sieci. Czy wręczając swoim dzieciom pierwszy smartfon, pierwszy tablet lub pierwszy komputer z dostępem do internetu, wyjaśniliście im, jak te urządzenia działają, i pokazaliście, jak z nich korzystać? Czy zanim założyliście swojemu dziecku profil w danym medium społecznościowym, przeczytaliście wspólnie jego regulamin i wytłumaczyliście mu, w jaki sposób ów serwis działa?
O tym , ale też o sposobach wykorzystania nowych technologii pisałam z Mikołajem Marcelą w książce „Jak nie zgubić dziecka w sieci”, o której pisałam TUTAJ.
Książkę można nabyć w każdej księgarni i tutaj
Co należy zrobić, aby spopularyzować wśród uczniów bezpieczeństwo w sieci i przestrzeganie higieny cyfrowej?
- Na pewno należy wspólnie z dziećmi przygotować kanon właściwych zachowań w sieci.
- Opracować katalog bezpiecznych, wartościowych aplikacji i programów edukacyjnych.
- Rozmawiać z uczniami na temat tego jak powinniśmy korzystać z sieci i w jaki sposób poruszać się w tej ogromnej, wirtualnej przestrzeni.
- Warto dać głos samym uczniom, którzy np. w formie klasowych, czy szkolnych debat sami wymieniliby się spostrzeżeniami i doświadczeniami wynikającymi z użytkowania wspólnej cyfrowej przestrzeni.
- Na pewno wartościowe okaże się spotkanie z ekspertami z tej dzieciny, między innymi np. z edukatorami, trenerami, terapeutami czy np. policjantami.
- Nie może w tych działaniach zabraknąć również rodziców, którzy nie tylko powinni być świadomi swojej roli w kształtowaniu właściwych, bezpiecznych zachowań dzieci, ale sami również powinni taką wiedzę posiąść.
- Stworzyć domowe i klasowe zasady używania sprzętu.
- Zaplanować czas na wspólne rozmowy, zabawy, spacery.
- Ustalić, że w czasie posiłków nie korzystamy z nowych technologii.
- Na godzinę przed snem odkładać telefony do pudełka czy w ustalone miejsce.
- Tuż po przebudzeniu nie sięgać po telefon.
- Wyłączyć powiadomienia z sieci.
- Organizować wspólne spacery, wycieczki rowerowe.
- Dbać o zdrowe odżywanie i aktywność fizyczną.
- Towarzyszyć dzieciom w sieci, bądźmy dla nich przewodnikami, interesujemy się tym co w sieci robią.
- Zadbać o właściwe relacje.
- Wspierać dzieci, jeśli zdarzy się coś złego w sieci, tak aby wiedziały, że zawsze mogą na nas liczyć i zwrócić się do nas z każdym problemem.
- Pokazywać ciekawe miejsca w sieci, z których mogą korzystać w procesie uczenia się, rozwijania swoich pasji i zainteresowań.
W sieci jest coraz więcej naprawdę wartościowych materiałów, które z pewnością ułatwią nam wszystkim nie tylko przygotowanie tego istotnego wydarzenia, ale przede wszystkim wzbogacą naszą wiedzę, w którą jako nowocześni nauczyciele i rodzie powinniśmy być wyposażeni.
Mamy jednak niedosyt i świadomość tego, że niestety brakuje nam materiałów, które dostosowane byłyby do niepełnosprawnych intelektualnie użytkowników Internetu. Dzieci i młodzież z umiarkowaną, a czasami nawet i lekką niepełnosprawnością intelektualną, nie potrafią czytać, a jeśli nawet odczytają krótkie teksty to nie zawsze rozumieją ich znaczenie. Pojawiające się w dostępnych materiałach przykłady, dobre praktyki nasycone są trudnym słownictwem, metaforami, których te dzieci i dorośli po prostu nie rozumieją. Ktoś mógłby powiedzieć, że przecież są bajki, są kreskówki dla dzieci, które poruszają ten temat. Ale stanowczo się temu sprzeciwiamy. Niepełnosprawni intelektualnie, dorośli użytkownicy sieci nie powinni być traktowani jak dzieci. Nie zależy nam na infantylizacji przekazu, tylko na jego prostocie. Nawet trudne, ważne i istotne treści można przekazać w prosty, bezpośredni sposób, bez użycia zawiłego, niezrozumiałego słownictwa i tylko poprzez tekstowy przekaz. Zależy nam na właściwym doborze narzędzi i treści, które nie upokorzą tych osób, nie zbagatelizują tematu, a ułatwią jego przyswojenie. (Często maksymalny poziom rozwoju intelektualnego dorosłych niepełnosprawnych intelektualnie osób, to wiek 9-12 lat).
Pracując od 27 lat w szkodnictwie specjalnym, obserwujemy bagatelizowanie tego tematu. Pedagodzy specjalni to bardzo zaangażowana, pracowita i twórcza grupa nauczycieli. Na sukces swoich uczniów muszą pracować podwójnie. Borykają się od zawsze z brakiem odpowiednich materiałów edukacyjnych dla uczniów, podręczników czy pomocy dydaktycznych. Mimo tego, sami przygotowują dostosowane do indywidualnych potrzeb dzieci karty pracy, pomoce i materiały dydaktyczne. Nie wszyscy ją jednak ekspertami z dziedziny nowoczesnych technologii. Warto zatem wesprzeć ich pracę i pomóc w opracowaniu materiałów niezbędnych do edukacji cyfrowej ich uczniów. Od wielu lat staramy się na swoim blogu www.specjalni.pl, podsuwać pomysły na wykorzystywanie TIKu w ich pracy edukacyjnej i terapeutycznej. Coraz więcej nauczycieli świadomie wdraża cyfrowe elementy do swoich lekcji. Pozostaje jednak jeszcze temat świadomości bezpiecznego korzystania z Internetu tych uczniów. Myślę, że pedagodzy specjalni robią co mogą, by właściwie przygotować dzieci i młodzież do funkcjonowania w tej trudnej przestrzeni, ale stanowczo potrzebują jeszcze właściwych, dostosowanych materiałów. Nie zapomnijmy także o uczniami z SPE np. z autyzmem, niedowidzących, niewidomych niedosłyszących, czy niesłyszących. Jeśli ktoś z Państwa ma wiedzę na temat dostępnych materiałów dostosowanych do tych uczniów prosimy o informację, stworzymy wtedy bazę takich publikacji.
-Byłoby wspaniale, gdyby to były materiały z małą ilością tekstu, a większą obrazu!
– Z pewnością sprawdzą się pomoce w formie komiksowej.
– Przydałyby się także krótkie filmiki z wyraźnym, prostym przekazem. Z sytuacjami z życia codziennego.
– Nieocenioną pomocą są zawsze mapy myśli, infografiki i plakaty.
Z czym borykają się w sieci uczniowie z niepełnosprawnością intelektualną i na co są narażeni?
– Nie zawsze potrafią czytać, lub czytać ze zrozumieniem co powoduje niestety niewłaściwy odbiór treści.
– Skracają dystans z rozmówcą, którego często nawet nie znają, czym często powodują niemiłe sytuacje.
– Są nachalni prosząc o utrzymanie kontaktu nawet nieznajomego, co kończy się bardzo często zablokowaniem ich profilu.
– Nagminnie zmieniają konta na profilach społecznościowych ponieważ zapominają haseł.
– Publikują dane wrażliwe bez zastanowienia się, że ktoś może je wykorzystać.
– Stają się obiektem żartów i kpin, publikując np. zdjęcia, infantylne nagrania, czy wulgarne treści, również za namową szukających sensacji i zabawy nieznajomych.
Polecam w związku z tym fantastyczne programy edukacyjne w temacie bezpieczeństwa w sieci i higieny cyfrowej. Polecam przede wszystkim program Asy Internetu, którego jestem trenerką. Polecam programy Fundacji Orange, Dell Technologies, Cyfrowego Dialogu, Fundacji Dbam o swój zasięg, ale także polecam uwadze program Izby Gospodarki Elketonicznej- Junior.
Na naszym blogu znajdzie mnóstwo materiałów na temat bezpieczeństwa w sieci, na temat higieny cyfrowej i metodyki wykorzystywania TIK w edukacji.
Polecam między innymi zestaw materiałów multimedialnych, które zebrałam w interaktywnym plakacie genially.
Więcej materiałów w kolekcji wakelet, który poniżej i w formie pdf, który udostępniam TUTAJ.
Zapraszam też do współpracy w zakresie szkoleń dla Rad Pedagogicznych w tej tematyce.
Szkolenia Rad Pedagogicznych TUTAJ
Szkolenie na temat organizacji zajęć rewalidacyjnych znajdują się TUTAJ