Dostosowanie wymagań edukacyjnych

Zgodnie z Rozporządzeniem MEN z dnia 16 sierpnia 2017 r. w sprawie szczegółowych warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy w szkołach publicznych, nauczyciel dostosowuje wymagania edukacyjne do indywidualnych potrzeb rozwojowych i edukacyjnych oraz możliwości psychofizycznych ucznia.

Zatem każdy nauczyciel na podstawie analizy dokumentacji ucznia, jego wytworów, analizy sprawdzianów, postępów, ale także na bazie obserwacji i konsultacji z innymi nauczycielami i specjalistami dostosowuje wymagania edukacyjne.

Podstawowym celem dostosowania wymagań jest przede wszystkim wyrównanie szans edukacyjnych uczniów oraz zapobieganie wtórnym zaburzeniom sfery emocjonalno-motywacyjnej. 

Dostosowanie polega przede wszystkim na modyfikacji procesu edukacyjnego, umożliwiającego uczniom sprostanie wymaganiom.

Obszary dostosowania obejmują:

– warunki procesu edukacyjnego tj. zasady, metody, formy, środki dydaktyczne,

– organizację nauczania (np. posadzenie ucznia słabosłyszącego w pierwszej ławce),

– warunki sprawdzania poziomu wiedzy i umiejętności (metody i formy sprawdzania i kryteria oceniania).

Dla kogo zatem konstruujemy dostosowania?

  • dla ucznia  posiadającego orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego – na podstawie tego orzeczenia oraz ustaleń zawartych w indywidualnym programie edukacyjno-terapeutycznym,
  • posiadającego orzeczenie o potrzebie indywidualnego nauczania – na podstawie tego orzeczenia;
  • posiadającego opinię poradni psychologiczno-pedagogicznej, w tym poradni specjalistycznej o specyficznych trudnościach w uczeniu się lub inną opinię poradni psychologiczno-pedagogicznej, w tym poradni specjalistycznej, wskazującą na potrzebę takiego dostosowania – na podstawie tej opinii;
  • nieposiadającego orzeczenia lub opinii wymienionych w pkt 1–3, który jest objęty pomocą psychologiczno-pedagogiczną w szkole – na podstawie rozpoznania indywidualnych potrzeb rozwojowych i edukacyjnych oraz indywidualnych możliwości psychofizycznych ucznia dokonanego przez nauczycieli i specjalistów;
  • posiadającego opinię lekarza o ograniczonych możliwościach wykonywania przez ucznia określonych ćwiczeń fizycznych na zajęciach wychowania fizycznego – na podstawie tej opinii.

Dostosowania konstruowane przez nauczycieli powinny dotyczyć głównie form i metod pracy z uczniem, zdecydowanie rzadziej treści nauczania. 

Nie mogą polegać na takiej zmianie treści nauczania, która powoduje obniżanie wymagań wobec uczniów z normą intelektualną. Nie oznaczają pomijania zagadnień zawartych w podstawie  programowej, tylko ewentualne realizowanie ich na poziomie wymagań koniecznych lub podstawowych.

Nie mogą prowadzić do zejścia poniżej podstawy programowej, a zakres wiedzy i umiejętności powinien dać szansę uczniowi na sprostanie wymaganiom kolejnego etapu edukacyjnego.

Przykłady zapisów dostosowań, które ułatwią pracę z uczniem ze SPE.

  • Nie odpytywanie ucznia z czytania głośnego przed zespołem klasowym. 
  • Dzielenie zadań na etapy.
  1. Przygotowywanie i wykorzystywanie wklejek z dłuższymi notatkami.
  • Wizualizacja treści i poleceń.
  • Możliwość przeliczania i wykonywania zadań na konkretach.
  • Naukę wiersza rozłożyć na fragmenty i zezwolić na zaliczanie częściami.
  • Pozwalanie uczniowi na zapoznanie się z lekturą za pomocą audiobooków.
  • Przygotowywanie planów aktywności i krótkich instrukcji.
  • Odwoływanie się do znanych uczniowi sytuacji z życia.
  • Pokazywanie użyteczności poznawanych treści i praca metodami poglądowymi.
  • Praca z szablonami i schematami zadań.

Jak dokumentujemy dostosowania wymagań edukacyjnych? 

Szkoła ma autonomie, ale musi posiadać dokumentację potwierdzającą dostsotwanie wymagań przez wszystkich nauczycieli uczących danego ucznia, wymagającego takiego wsparcia. 

– Szkoła może konstruować arkusze wymagań edukacyjnych, które znajdują się w teczce ucznia.

– w IPEcie u uczniów z orzeczeniem o potrzebie kształcenia specjalnego.

– W dzienniku.

Z przykładami dostosowań zapoznajemy ucznia i rodziców.

Przykłady dostosowanych materiałów interaktywnych wykonanych w aplikacji genially tutaj

i tutaj

Fantastycznym sposobem na dostosowanie są gry planszowe i plansze spinnerów, których w swoich zasobach mamy już sporo i opisałyśmy je tutaj

Skutecznym sposobem na dostosowanie wymagań są spersonalizowane i dostosowane karty pracy, zadania i ćwiczenia. Dużym ułatwieniem są bezpłatne generatory kart pracy, które pozwalają na przygotowanie zadań na miarę możliwości ucznia.

Na blogu prezentujemy szereg generatorów kart pracy, które opisujemy TUTAJ

Jeśli szukacie Państwo profesjonalnych szkoleń z zakresu dostosowania wymagań edukacyjnych to serdecznie zapraszamy do skorzystania z oferty naszego akredytowanego Niepublicznego Ośrodka Doskonalenia Nauczycieli w zakresie szkoleń  Rad Pedagogicznych.

Szkolenia Rad Pedagogicznych TUTAJ

Oferta materiałów dydaktycznych, kart pracy oraz webinarów

 i szkoleń TUTAJ