Ocenianie uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi (SPE) wymaga szczególnej uwagi i dostosowania podejścia, aby zapewnić sprawiedliwość i wsparcie. Pamiętajmy, że sprawiedliwie to nie znaczy równo! Kilka wskazówek i naszych podpowiedzi jak oceniać uczniów ze szczególnymi potrzebami edukacyjnymi.

1. Indywidualizacja oceniania: Dostosuj metody oceniania do indywidualnych potrzeb i możliwości ucznia. Wykorzystaj informacje zawarte w indywidualnym programie edukacyjno-terapeutycznym (IPET) lub planie działań wspierających.
2. Skupienie na postępie: Oceniaj ucznia na podstawie jego indywidualnych postępów, a nie poprzez porównywanie go z rówieśnikami. Zwracaj uwagę na rozwój kompetencji i umiejętności, które są dla niego kluczowe.
3. Różnorodność form oceniania: Stosuj różnorodne formy oceniania, takie jak oceny opisowe, portfolio, obserwacje, prace praktyczne czy projekty, aby dać uczniowi szansę na zaprezentowanie swoich umiejętności w sposób, który najbardziej mu odpowiada.
4. Wspierające informacje zwrotne: Zapewniaj konstruktywną informację zwrotną, która będzie motywująca i jasno wskaże, co uczeń zrobił dobrze, a nad czym powinien jeszcze popracować. Unikaj oceniania zniechęcającego lub zbyt krytycznego.
5. Dostosowanie warunków: W miarę możliwości dostosuj warunki oceniania, takie jak czas, miejsce czy narzędzia, do potrzeb ucznia. Upewnij się, że ma on dostęp do niezbędnych środków wsparcia, takich jak asystent czy specjalistyczne oprogramowanie.
6. Współpraca z zespołem: Współpracuj z innymi specjalistami, takimi jak pedagog, psycholog czy logopeda, aby lepiej zrozumieć potrzeby ucznia i skuteczniej dostosować metody oceniania.
7. Ustalanie realistycznych celów: Wspólnie z uczniem i jego rodzicami/opiekunami ustal realistyczne i osiągalne cele edukacyjne, które będą stanowiły podstawę do oceny jego postępów.
8. Uwzględnienie aspektów emocjonalnych: Zwróć uwagę na emocjonalne i społeczne aspekty oceniania. Uczniowie ze SPE mogą być bardziej wrażliwi na ocenę, dlatego ważne jest, aby była ona konstruktywna i wzmacniająca.

Stosując te zasady, nauczyciel może zapewnić uczniom ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi bardziej sprawiedliwe i wspierające środowisko oceniania. 

Ocenianie uczniów, zwłaszcza tych ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, wymaga różnorodnych metod, aby dać im szansę na wykazanie się w sposób, który odpowiada ich indywidualnym możliwościom. Oto przykłady zróżnicowanych sposobów sprawdzania wiedzy i umiejętności uczniów:

1. Projekty i prace praktyczne:
   • Uczniowie mogą realizować projekty indywidualne lub grupowe, które pozwalają im na praktyczne zastosowanie zdobytej wiedzy.
   • Prace manualne, takie jak tworzenie modeli, plakatów czy innych materiałów, pomagają ocenić zdolności praktyczne i kreatywność.
2. Portfolio:
   • Gromadzenie prac ucznia w portfolio, które może zawierać różne rodzaje zadań, prace pisemne, rysunki, nagrania audio czy wideo. Pozwala to na ocenę postępów w dłuższym okresie czasu.
   • Uczniowie mogą samodzielnie wybierać, które prace chcą umieścić w portfolio, co pozwala na refleksję nad własnym rozwojem.
3. Obserwacje i notatki nauczyciela:
   • Regularne obserwacje ucznia podczas zajęć i zapisywanie spostrzeżeń dotyczących jego postępów, zaangażowania czy trudności.
   • Wykorzystanie arkuszy obserwacyjnych do systematycznego monitorowania konkretnych umiejętności.
4. Prezentacje ustne:
   • Uczniowie mogą przygotowywać prezentacje na wybrany temat, co pozwala ocenić ich umiejętność komunikacji, argumentacji oraz zrozumienie zagadnienia.
   • Prezentacje mogą być wzbogacone o elementy multimedialne, takie jak slajdy, filmy czy dźwięki.
5. Testy i quizy z dostosowaniami:
   • Stosowanie testów wielokrotnego wyboru, uzupełniania luk czy dopasowywania, dostosowanych do poziomu ucznia.
   • Zapewnienie dodatkowego czasu (tylko dla tych uczniów, którzy mają możliwość wydłużenia uwagi) na wykonanie testu lub umożliwienie uczniowi udzielenia odpowiedzi ustnej zamiast pisemnej.
   • Zmniejszenie ilości zadań.
6. Gry dydaktyczne i symulacje:
   • Wykorzystanie gier edukacyjnych i symulacji, które umożliwiają uczniom naukę i ocenę umiejętności w interaktywny i angażujący sposób.
   • Uczniowie mogą wziąć udział w grach zespołowych, które rozwijają umiejętności społeczne i współpracę.
7. Rozmowy i wywiady:
   • Przeprowadzanie indywidualnych rozmów lub wywiadów z uczniem na temat omawianego materiału. Pozwala to na ocenę zrozumienia i umiejętności wyrażania myśli.
   • Dyskusje na tematy związane z lekcją mogą być także prowadzone w małych grupach.
8. Karty pracy:
   • Tworzenie kart pracy dostosowanych do możliwości ucznia, które mogą zawierać różnorodne zadania: od prostych ćwiczeń po bardziej złożone problemy. Warto dostosować rodzaj zadań do tempa pracy ucznia.
9. Mapy myśli i infografiki:
   • Uczniowie mogą tworzyć mapy myśli lub infografiki, które wizualizują ich zrozumienie danego tematu. Ta forma pozwala na ocenę umiejętności organizowania i przetwarzania informacji.
   • Tworzenie schematów i diagramów jako forma przedstawienia związków między różnymi elementami materiału.
10. Prace pisemne i kreatywne:
    • Eseje, opowiadania, wiersze czy inne formy pisemne, które pozwalają uczniowi wyrazić swoje myśli i zrozumienie w kreatywny sposób. Oceniaj za wkład merytoryczny, a nie za błędy ortograficzne, czy brzydkie pismo, szczególnie w przypadku uczniów z dysleksją i niepełnosprawnością intelektualną.
    • Dla uczniów, którzy mają trudności z pisaniem, można zaoferować alternatywne formy, takie jak nagranie opowieści.

Pamiętaj!

To nauczyciele diagnozują i określają maksymalne możliwości ucznia. Na tej podstawie różnicują i konstruują zadania, dostosowując ich stopień trudności. Każde dziecko ma możliwość otrzymania najwyższej oceny, nawet jeśli stopień trudności lub ilość zadań różni się od innych uczniów. Kluczowe są dostosowane kryteria oceniania.

Każde dziecko, również te z niepełnosprawnością intelektualną ma możliwość otrzymania świadectwa z wyróżnieniem i nagrodę za postępy w nauce.

W pracy z uczniami z lekką niepełnosprawnością nie możemy zapomnieć o dostosowaniach wymagań edukacyjnych.

O dostosowaniach wymagań edukacyjnych przeczytasz TUTAJ

Dla uczniów z lekką niepełnosprawnością organizuje się zajęcia rewalidacyjne. 

O zajęciach rewalidacyjnych przeczytasz TUTAJ

Istotnym elementem pracy z uczniem z lekką niepełnosprawnością intelektualną będzie także TUS- Trening Umiejętności Społecznych.

O TUS przeczytasz TUTAJ

Uczniowie z lekką n. i. świetnie sprawdzają się spersonalizowane pomoce dydaktyczne.

O kreatywnych pomocach przeczytasz TUTAJ

O kreatywnych pomocach dydaktycznych w 3D przeczytasz TUTAJ

Polecamy też film na temat funkcjonowania uczniów z lekką niepełnosprawnością intelektualną, który znajduje się na portalu Ninoteka. Teraz dostępny za darmo przez kilka dni.

Na prośbę Państwa przygotowałyśmy teczkę do pracy z uczniem z niepełnosprawnością intelektualną.

Co zawiera nasza teczka?

ZAWARTOŚĆ TECZKI: 1.Specyfika i charakterystyka funkcjonowania uczniów z lekką niepełnosprawnością intelektualną. 2.Organizacja pracy z uczniem z z lekką niepełnosprawnością intelektualną. 3.Dostosowanie wymagań edukacyjnych. 4.WOPFU. 5.IPET. 6.Program zajęć rewalidacyjnych. 7.Program zajęć korekcyjno-kompensacyjnych. 8.Program zajęć rozwijających kompetencje emocjonalno-społeczne 9.Przykładowe aktywności i ćwiczenia do pracy z uczniem. 10.Karty pracy.

Ilość stron: 196. E-book w formacie PDF

Skorzystaj ze szkolenia Rady Pedagogicznej

Zamów szkolenie Rady Pedagogicznej, a przygotujemy Ciebie do efektywnej pracy z uczniami ze SPE i współpracy z nauczycielami.